其他類
按照傳統(tǒng)既是食品又是中藥材物質目錄
(征求意見稿)
注:排序按照植物、動物;再按筆劃。備注:《按照傳統(tǒng)既是食品又是中藥材物質目錄》新增物質納入依據(jù):
一、人參。《原衛(wèi)生部2012年第17號公告》批準人參(人工種植)為新資源食品;《中國藥典》記載;基源植物和使用部分與《中國藥典》記載一致。
二、山銀花。金銀花列入2002年原衛(wèi)生部公布《既是食品又是藥品的物品名單》,金銀花來源為忍冬Lonicera japonicaThunb.、紅腺忍冬LonicerahypoglaucaMiq.、山銀花Loniceraconfuse DC.、毛花柱忍冬LoniceradasystylaRehd.,金銀花和山銀花在《中國藥典》中二者未分開,遵循藥典的處理方法;經查閱文獻和實地調研,山銀花在南方種植時間悠久,在當?shù)赜惺秤脷v史,且無毒副反應報道。
三、粉葛。《中國藥典》(2005版)為甘葛藤葛根基源之一。
四、玫瑰花。《原衛(wèi)生部2010年第3號公告》將玫瑰花作為普通食品;《中國藥典》記載;基源植物和使用部分與《中國藥典》記載一致。
五、松花粉。《原衛(wèi)生部2004年第17號公告》將松花粉作為新資源食品;《中國藥典》記載;基源植物和使用部分與《中國藥典》記載一致。
六、布渣葉、夏枯草。《原衛(wèi)生部2010年第3號公告》允許夏枯草、布渣葉作為涼茶飲料原料使用;《中國藥典》記載;基源植物和使用部分與《中國藥典》記載一致。
七、當歸。美國聯(lián)邦法典21CFR 182.10歐盟食品安全局(EFSA)將當歸作為香辛料(每天食用3-15克的當歸根或3-6克的根粉);日本將當歸列入“源自植物或動物的天然香料名單”作為食品的香辛料使用;《中國藥典》記載;基源植物和使用部分與《中國藥典》記載一致。
八、山奈、西紅花、草果、姜黃、蓽茇。列入《香辛料和調味品標準》(GB/T 12729.1-2008 );《中國藥典》記載;基源植物和使用部分與《中國藥典》記載一致。
序號 |
物質名稱 |
植物名/動物名 |
拉丁學名 |
所屬科名 |
使用部分 |
備注 |
---|---|---|---|---|---|---|
1 |
丁香 |
丁香 |
Eugenia caryophyllataThunb. |
桃金娘科 |
花蕾 |
|
2 |
八角茴香 |
八角茴香 |
Illicium verumHook.f. |
木蘭科 |
成熟果實 |
在調味品中也稱“八角” |
3 |
刀豆 |
刀豆 |
Canavalia gladiata(Jacq.)DC. |
豆科 |
成熟種子 |
|
4 |
小茴香 |
茴香 |
Foeniculum vulgareMill. |
傘形科 |
成熟果實 |
用于調味時還可用葉和梗 |
5 |
小薊 |
刺兒菜 |
Cirsium setosum(Willd.) MB. |
菊科 |
地上部分 |
|
6 |
山藥 |
薯蕷 |
Dioscorea oppositaThunb. |
薯蕷科 |
根莖 |
|
7 |
山楂 |
山里紅 |
Crataegus pinnatifida Bge.var.major N.E.Br. |
薔薇科 |
成熟果實 |
|
山楂 |
Crataegus pinnatifidaBge. |
薔薇科 |
||||
8 |
馬齒莧 |
馬齒莧 |
Portulaca oleraceaL. |
馬齒莧科 |
地上部分 |
|
9 |
烏梅 |
梅 |
Prunus mume(Sieb.)Sieb.et Zucc. |
薔薇科 |
近成熟果實 |
|
10 |
木瓜 |
貼梗海棠 |
Chaenomeles speciosa (Sweet) Nakai |
薔薇科 |
近成熟果實 |
|
11 |
火麻仁 |
大麻 |
Cannabis sativaL. |
桑科 |
成熟果實 |
|
12 |
代代花 |
代代花 |
Citrus aurantiumL.var.amara Engl. |
蕓香科 |
花蕾 |
果實地方常用作枳殼 |
13 |
玉竹 |
玉竹 |
Polygonatum odoratum(Mill.)Druce |
百合科 |
根莖 |
|
14 |
甘草 |
甘草 |
Glycyrrhiza uralensisFisch. |
豆科 |
根和根莖 |
|
脹果甘草 |
Glycyrrhiza inflataBat. |
豆科 |
||||
光果甘草 |
Glycyrrhiza glabraL. |
豆科 |
||||
15 |
白芷 |
白芷 |
Angelica dahurica(Fisch.ex Hoffm.)Benth.et Hook.f. |
傘形科 |
根 |
|
杭白芷 |
Angelica dahurica(Fisch.ex Hoffm.)Benth. et Hook.f.var.formosana(Boiss.)Shan et Yuan |
傘形科 |
||||
16 |
白果 |
銀杏 |
Ginkgo bilobaL. |
銀杏科 |
成熟種子 |
|
17 |
白扁豆 |
扁豆 |
Dolichos lablabL. |
豆科 |
成熟種子 |
|
18 |
白扁豆花 |
扁豆 |
Dolichos lablabL. |
豆科 |
花 |
|
19 |
龍眼肉(桂圓) |
龍眼 |
Dimocarpus longanLour. |
無患子科 |
假種皮 |
|
20 |
決明子 |
決明 |
Cassia obtusifoliaL. |
豆科 |
成熟種子 |
需經過炮制方可使用 |
小決明 |
Cassia toraL. |
豆科 |
||||
21 |
百合 |
卷丹 |
Lilium lancifolium Thunb. |
百合科 |
肉質鱗葉 |
|
百合 |
Lilium brownieF.E.Brown var.viridulum Baker |
百合科 |
||||
細葉百合 |
Lilium pumilumDC. |
百合科 |
||||
22 |
肉豆蔻 |
肉豆蔻 |
Myristica fragransHoutt. |
肉豆蔻科 |
種仁;種皮 |
種皮僅作為調味品使用 |
23 |
肉桂 |
肉桂 |
Cinnamomum cassia Presl |
樟科 |
樹皮 |
在調味品中也稱“桂皮” |
24 |
余甘子 |
余甘子 |
Phyllanthus emblicaL. |
大戟科 |
成熟果實 |
|
25 |
佛手 |
佛手 |
Citrus medicaL.var.sarcodactylis Swingle |
蕓香科 |
果實 |
|
26 |
杏仁(苦、甜) |
山杏 |
Prunus armeniacaL.var.ansu Maxim |
薔薇科 |
成熟種子 |
苦杏仁需經過炮制方可使用 |
西伯利亞杏 |
Prunus sibiricaL. |
薔薇科 |
||||
東北杏 |
Prunus mandshurica (Maxim) Koehne |
薔薇科 |
||||
杏 |
Prunus armeniacaL. |
薔薇科 |
||||
27 |
沙棘 |
沙棘 |
Hippophae rhamnoidesL. |
胡頹子科 |
成熟果實 |
|
28 |
芡實 |
芡 |
Euryale feroxSalisb. |
睡蓮科 |
成熟種仁 |
|
29
|
花椒 |
青椒 |
Zanthoxylum schinifoliumSieb.et Zucc. |
蕓香科 |
成熟果皮 |
花椒果實可作為調味品使用 |
花椒 |
Zanthoxylum bungeanum Maxim. |
蕓香科 |
||||
30
|
赤小豆 |
赤小豆 |
Vigna umbellataOhwi et Ohashi |
豆科 |
成熟種子 |
|
赤豆 |
Vigna angularisOhwi et Ohashi |
豆科 |
||||
31 |
麥芽 |
大麥 |
Hordeum vulgareL. |
禾本科 |
成熟果實經發(fā)芽干燥的炮制加工品 |
|
32
|
昆布 |
海帶 |
Laminaria japonicaAresch. |
海帶科 |
葉狀體 |
|
昆布 |
Ecklonia kuromeOkam. |
翅藻科 |
||||
33 |
棗(大棗、黑棗) |
棗 |
Ziziphus jujubaMill. |
鼠李科 |
成熟果實 |
|
34 |
羅漢果 |
羅漢果 |
Siraitia grosvenorii(Swingle.)C.Jeffrey ex A.M.Lu et Z.Y.Zhang |
葫蘆科 |
果實 |
|
35
|
郁李仁 |
歐李 |
Prunus humilisBge. |
薔薇科 |
成熟種子 |
|
郁李 |
Prunus japonicaThunb. |
薔薇科 |
||||
長柄扁桃 |
Prunus pedunculataMaxim. |
薔薇科 |
||||
36 |
金銀花 |
忍冬 |
Lonicera japonicaThunb. |
忍冬科 |
花蕾或帶初開的花 |
|
37 |
青果 |
橄欖 |
Canarium albumRaeusch. |
橄欖科 |
成熟果實 |
|
38 |
魚腥草 |
蕺菜 |
Houttuynia cordataThunb. |
三白草科 |
新鮮全草或干燥地上部分 |
|
39 |
姜(生姜、干姜) |
姜 |
Zingiber officinaleRosc. |
姜科 |
根莖(生姜所用為新鮮根莖,干姜為干燥根莖。) |
|
40 |
枳椇子 |
枳椇 |
Hovenia dulcisThunb. |
鼠李科 |
藥用為成熟種子;食用為肉質膨大的果序軸、葉及莖枝。 |
|
41 |
枸杞子 |
寧夏枸杞 |
Lycium barbarumL. |
茄科 |
成熟果實 |
|
42 |
梔子 |
梔子 |
Gardenia jasminoidesEllis |
茜草科 |
成熟果實 |
|
43
|
砂仁 |
陽春砂 |
Amomum villosumLour. |
姜科 |
成熟果實 |
|
綠殼砂 |
Amomum villosumLour.var.xanthioides T.L.Wu et Senjen |
姜科 |
||||
海南砂 |
Amomum longiligulargT.L.Wu |
姜科 |
||||
44 |
胖大海 |
胖大海 |
Sterculia lychnophoraHance |
梧桐科 |
成熟種子 |
|
45 |
茯苓 |
茯苓 |
Poria cocos(Schw.)Wolf |
多孔菌科 |
菌核 |
|
46 |
香櫞 |
枸櫞 |
Citrus medicaL. |
蕓香科 |
成熟果實 |
|
香圓 |
Citrus wilsonii Tanaka |
蕓香科 |
||||
47
|
香薷 |
石香薷 |
Mosla chinensisMaxim. |
唇形科 |
地上部分 |
|
江香薷 |
Mosla chinensis‘jiangxiangru’ |
唇形科 |
||||
48
|
桃仁 |
桃 |
Prunus persica(L.)Batsch |
薔薇科 |
成熟種子 |
|
山桃 |
Prunus davidiana(Carr.)Franch. |
薔薇科 |
||||
49 |
桑葉 |
桑 |
Morus albaL. |
桑科 |
葉 |
|
50 |
桑椹 |
桑 |
Morus albaL. |
桑科 |
果穗 |
|
51 |
桔紅(橘紅) |
橘及其栽培變種 |
Citrus reticulataBlanco |
蕓香科 |
外層果皮 |
|
52 |
桔梗 |
桔梗 |
Platycodon grandiflorum(Jacq.)A.DC. |
桔梗科 |
根 |
|
53 |
益智仁 |
益智 |
Alpinia oxyphylla Miq. |
姜科 |
去殼之果仁,而調味品為果實。 |
|
54 |
荷葉 |
蓮 |
Nelumbo nuciferaGaertn. |
睡蓮科 |
葉 |
|
55 |
萊菔子 |
蘿卜 |
Raphanus sativusL. |
十字花科 |
成熟種子 |
|
56 |
蓮子 |
蓮 |
Nelumbo nuciferaGaertn. |
睡蓮科 |
成熟種子 |
|
57 |
高良姜 |
高良姜 |
Alpinia officinarumHance |
姜科 |
根莖 |
|
58 |
淡竹葉 |
淡竹葉 |
Lophatherum gracileBrongn. |
禾本科 |
莖葉 |
|
59 |
淡豆豉 |
大豆 |
Glycine max(L.)Merr. |
豆科 |
成熟種子的發(fā)酵加工品 |
|
60 |
菊花 |
菊 |
Chrysanthemum morifoliumRamat. |
菊科 |
頭狀花序 |
|
61
|
菊苣 |
毛菊苣 |
Cichorium glandulosumBoiss.et Huet |
菊科 |
地上部分或根 |
|
菊苣 |
Cichorium intybusL. |
菊科 |
||||
62
|
黃芥子 |
芥 |
Brassica juncea(L.)Czern.et Coss |
十字花科 |
成熟種子 |
|
63 |
黃精 |
滇黃精 |
Polygonatum kingianum Coll.et Hemsl. |
百合科 |
根莖 |
|
黃精 |
Polygonatum sibiricumRed. |
百合科 |
||||
多花黃精 |
Polygonatum cyrtonemaHua |
百合科 |
||||
64
|
紫蘇 |
紫蘇 |
Perilla frutescens(L.)Britt. |
唇形科 |
葉(或帶嫩枝) |
|
65 |
紫蘇子(籽) |
紫蘇 |
Perilla frutescens(L.)Britt. |
唇形科 |
成熟果實 |
|
66
|
葛根 |
野葛 |
Pueraria lobata(Willd.)Ohwi |
豆科 |
根 |
|
67
|
黑芝麻 |
脂麻 |
Sesamum indicumL. |
脂麻科 |
成熟種子 |
在調味品中也稱“胡麻、芝麻” |
68 |
黑胡椒 |
胡椒 |
Piper nigrumL. |
胡椒科 |
近成熟或成熟果實 |
在調味品中稱“白胡椒” |
69 |
槐花、槐米 |
槐 |
Sophora japonicaL. |
豆科 |
花及花蕾 |
|
70
|
蒲公英 |
蒲公英 |
Taraxacum mongolicumHand.-Mazz. |
菊科 |
全草 |
|
堿地蒲公英 |
Taraxacum borealisinenseKitam. |
菊科 |
||||
同屬數(shù)種植物 |
菊科 |
|||||
71
|
榧子 |
榧 |
Torreya grandisFort. |
紅豆杉科 |
成熟種子 |
|
72
|
酸棗、酸棗仁 |
酸棗 |
Ziziphus jujubaMill.var.spinosa(Bunge)Hu ex H.F.Chou |
鼠李科 |
果肉、成熟種子 |
|
73 |
鮮白茅根(或干白茅根) |
白茅 |
Imperata cylindricalBeauv.var.major(Nees)C.E.Hubb. |
禾本科 |
根莖 |
|
74
|
鮮蘆根(或干蘆根) |
蘆葦 |
Phragmites communisTrin. |
禾本科 |
根莖 |
|
75 |
橘皮(或陳皮) |
橘及其栽培變種 |
Citrus reticulataBlanco |
蕓香科 |
成熟果皮 |
|
76
|
薄荷 |
薄荷 |
Mentha haplocalyxBriq. |
唇形科 |
地上部分 |
|
薄荷 |
Mentha arvensisL. |
唇形科 |
葉、嫩芽 |
僅作為調味品使用 |
||
77
|
薏苡仁 |
薏苡 |
Coix lacryma-jobi L.var.mayuen.(Roman.)Stapf |
禾本科 |
成熟種仁 |
|
78
|
薤白 |
小根蒜 |
Allium macrostemonBge. |
百合科 |
鱗莖 |
|
薤 |
Allium chinenseG.Don |
百合科 |
||||
79
|
覆盆子 |
華東覆盆子 |
Rubus chingiiHu |
薔薇科 |
果實 |
|
80
|
藿香 |
廣藿香 |
Pogostemon cablin(Blanco)Benth. |
唇形科 |
地上部分 |
|
81
|
烏梢蛇 |
烏梢蛇 |
Zaocys dhumnades(Cantor) |
游蛇科 |
剝皮、去除內臟的整體 |
僅限獲得林業(yè)部門許可進行人工養(yǎng)殖的烏梢蛇 |
82
|
牡蠣 |
長牡蠣 |
Ostrea gigasThunberg |
牡蠣科 |
貝殼 |
|
大連灣牡蠣 |
Ostrea talienwhanensisCrosse |
牡蠣科 |
||||
近江牡蠣 |
Ostrea rivularisGould |
牡蠣科 |
||||
83
|
阿膠 |
驢 |
Equus asinusL. |
馬科 |
干燥皮或鮮皮經煎煮、濃縮制成的固體膠。 |
|
84
|
雞內金 |
家雞 |
Gallus gallus domesticusBrisson |
雉科 |
沙囊內壁 |
|
85
|
蜂蜜 |
中華蜜蜂 |
Apis ceranaFabricius |
蜜蜂科 |
蜂所釀的蜜 |
|
意大利蜂 |
Apis melliferaLinnaeus |
蜜蜂科 |
||||
86 |
蝮蛇(蘄蛇) |
五步蛇 |
Agkistrodon acutus(Güenther) |
蝰科 |
去除內臟的整體 |
僅限獲得林業(yè)部門許可進行人工養(yǎng)殖的蝮蛇 |
新增中藥材物質 |
||||||
1 |
人參 |
人參 |
Panax ginsengC.A.Mey |
五加科 |
根和根莖 |
為5年及5年以下人工種植的人參;食用量≤3克/天;孕婦、哺乳期婦女及14周歲以下兒童不宜食用 |
2 |
山銀花 |
華南忍冬 |
Lonicera confuseDC. |
忍冬科 |
花蕾或帶初開的花 |
|
紅腺忍冬 |
Lonicera hypoglaucaMiq. |
|||||
灰氈毛忍冬 |
Lonicera macranthoidesHand.-Mazz. |
|||||
黃褐毛忍冬 |
Lonicera fulvotomentosaHsu et S.C.Cheng |
|||||
3 |
芫荽 |
芫荽 |
Coriandrum sativum L. |
傘形科 |
果實、種子 |
|
4 |
玫瑰花 |
玫瑰 |
Rosa rugosa Thunb 或Rose rugosacv. Plena |
薔薇科 |
花蕾 |
|
5
6 |
松花粉 |
馬尾松 |
Pinus massoniana Lamb. |
松科 |
干燥花粉 |
|
油松 |
Pinus tabuliformisCarr. |
|||||
同屬數(shù)種植物 |
||||||
7 |
粉葛 |
甘葛藤 |
Pueraria thomsoniiBenth. |
豆科 |
根 |
|
8 |
布渣葉 |
破布葉 |
Microcos paniculata L. |
椴樹科 |
葉 |
僅作為涼茶飲料原料;使用量≤15克/天 |
9 |
夏枯草 |
夏枯草 |
Prunella vulgarisL. |
唇形科 |
果穗 |
僅作為涼茶飲料原料;使用量≤9克/天 |
10 |
當歸 |
當歸 |
Angelica sinensis(Oliv.)Diels. |
傘形科 |
根 |
僅限用于香辛料;使用量≤3克/天 |
11 |
山奈 |
山奈 |
Kaempferia galangaL. |
姜科 |
根莖 |
僅作為調味品使用;使用量≤6克/天;在調味品中標示“根、莖” |
12 |
西紅花 |
藏紅花 |
Crocus sativusL. |
鳶尾科 |
柱頭 |
僅作為調味品使用;使用量≤1克/天;在調味品中也稱“藏紅花” |
13 |
草果 |
草果 |
Amomum tsao-ko Crevost et Lemaire |
姜科 |
果實 |
僅作為調味品使用;使用量≤3克/天 |
14 |
姜黃 |
姜黃 |
Curcuma Longa L. |
姜科 |
根莖 |
僅作為調味品使用;使用量≤3克/天;在調味品中標示“根、莖” |
15 |
蓽茇 |
蓽茇 |
Piper longumL. |
胡椒科 |
果實或成熟果穗 |
僅作為調味品使用;使用量≤1克/天 |